Kỹ Năng Quyết Định
Trong cuộc sống hay công việc kỹ năng này luôn luôn cần và nó gắn đến các tính huống thường gặp hàng ngày, tất nhiên cấp độ của vấn đề sẽ có từ dễ và khó thậm chí rất khó & đều đòi hỏi có phương pháp và kỹ năng cũng như kinh nghiệm.
Đầu tiên cần hiểu Đưa ra quyết định là gì? Là quá trình hoạt động của tâm trí con người, là quá trình cân nhắc đánh giá để đưa ra một lựa chọn trong nhiều phương án hiện có.
Thế còn Kỹ năng ra quyết định là gì? Là khả năng đưa ra một hoặc nhiều hơn một quyết định sau khi đã tìm hiểu, phân tích các dữ liệu với mục đích là đạt được kết quả như mục tiêu đề ra.
Để thực hiện được sẽ tóm tắt ngắn gọn 6 bước giúp ra quyết định hiệu quả
- Xác định vấn đề: cần làm rõ được vấn đề đang đối mặt hoặc nhiệm vụ cần giải quyết là gì và Mục tiêu cần giải quyết.
- Đánh giá vấn đề: cần nhìn nhận và đánh giá từ nhiều góc nhìn khác nhau, các khía cạnh có lợi và bất lợi của hướng giải quyết.
- Liệt kê phương án phù hợp: giúp hệ thống và sàng lọc ngắn gọn các phương án để lựa chọn
- Phân tích các phương án: ưu và nhược điểm, được và mất của từng phương án
- Đưa ra quyết định: sau khi có đủ các Thông tin và đánh giá nhìn nhận được sự việc thấu đáo sẽ đưa ra được quyết định, quyết định này gắn đến Mục tiêu có đề cập
- Sau cùng là Triển Khai – Giám Sát – Đánh giá: cần liên tục theo dõi để kịp thời điều chỉnh phụ thuộc vào vấn đề & mục tiêu nhiệm vụ lớn hay nhỏ. Nội dung này xem thêm bài Plan-Do-Check-Action đã giới thiệu.
Kỹ năng quyết định được phân cấp như sau
- Quyết định theo quy chuẩn: đơn giản và cơ bản nhất, thường gặp và lặp lại để trở thành thói quen
- Quyết định cấp thời: là quyết định đưa ra nhanh chóng cho tình huống cụ thể nảy sinh. Quyết định này được đưa ra khi không có nhiều thời gian thu thập thông tin và xem xét nên sẽ cần dưa trên tri thức và kinh nghiệm hiện có có thể chưa hoản hảo nhưng giải quyết ngay được vấn đề và từ đó cũng sẽ có các điều chỉnh.
- Quyết định có chiều sâu: là các quyết định đưa ra sau khi đã xem xét đánh giá tỷ mỉ về các khía cạnh, lựa chọn và hậu quả liên quan.
- Thu thập thông tin
- Phân tích các lựa chọn
- Dự đoán kết quả
- Đánh giá rủi ro
- Đưa ra quyết định
Thực tế quyết định được đưa ra như 6 bước trên thì ngoài kiến thức & kinh nghiệm tích lũy thì còn có một yếu tố đó là linh cảm & lý trí của người ra quyết định thôi thúc hướng đi của quyết định tuy nhiên đôi khi ngược lại là cần Đánh giá vấn đề hiện có dưới góc nhìn đúng và đơn giản nhất để tránh quyết định sai
